محمدعلی جمالی پور کارشناس رسانه جنوب فارس و بوشهر؛در جنوب ایران، جایی که زمین از طلای سیاه لبریز است و دود فلرها آسمان را می‌بلعد، مردم نخل‌تقی و عسلویه با بحران آب شرب دست‌وپنجه نرم می‌کنند. منطقه‌ای که قلب صنعت انرژی کشور است، اما ساکنانش از ابتدایی‌ترین حق انسانی یعنی «آب سالم» محروم‌اند.در سال‌های اخیر، با گسترش صنایع نفت و گاز، زیرساخت‌های صنعتی به‌سرعت توسعه یافته‌اند، اما زیرساخت‌های عمومی—به‌ویژه آب‌رسانی شهری—در حاشیه مانده‌اند. مردم محلی بارها اعتراض کرده‌اند، اما صدایشان در هیاهوی سودآوری شرکت‌ها گم شده است.این یادداشت، تلاشی است برای بازنمایی واقعیت تلخ زندگی روزمره مردم در سایه پتروشیمی‌ها، با تکیه بر روایت‌های مردمی، تحلیل کارشناسی و پیشنهادهای عملی برای اصلاح وضعیت. روایت‌های مردمی و تجربه زیستهدر گفت‌وگو با اهالی نخل‌تقی و عسلویه، تصویر روشنی از بحران شکل می‌گیرد:– زهرا، مادر دو کودک: «آب شیر بوی نمک و مواد شیمیایی می‌ده. بچه‌هام دل‌درد و تهوع دارن. مجبوریم آب معدنی بخریم، ولی همیشه نمی‌تونیم هزینه‌ش رو بدیم.» – – حسن، راننده وانت: «شرکت‌ها آب تصفیه‌شده دارن، ولی ما باید با آب آلوده زندگی کنیم؟ این تبعیضه. ما هم انسانیم، ما هم حق داریم.» – – عبدالله، معلم محلی: «دانش‌آموزام تمرکز ندارن، چون دائم مریض می‌شن. این فقط مشکل بهداشتی نیست، این بحران آموزشی هم هست.»در کنار این روایت‌ها، تصاویر بطری‌های آب زردرنگ، تانکرهای آب‌رسانی اضطراری، و صف‌های طولانی برای دریافت آب سالم، نشان‌دهنده‌ی عمق فاجعه‌اند. این بحران نه‌تنها سلامت جسمی، بلکه کرامت انسانی مردم را نشانه گرفته است.
حلیل کارشناسی و ساختاریبرای بررسی علمی موضوع، با دکتر سلیمانی، متخصص بهداشت محیط، گفت‌وگو کردیم:
«آب شرب منطقه از خط انتقال نور تأمین می‌شود که در اصل برای مصارف صنعتی طراحی شده. میزان کلر، سختی و آلودگی‌های شیمیایی در آن بالاست. در برخی نمونه‌ها، میزان نیترات و فلزات سنگین از حد مجاز فراتر رفته. این آب برای مصرف انسانی مناسب نیست.»
تحلیل ساختاری نشان می‌دهد که:–
زیرساخت‌های عمومی عقب‌مانده‌اند: در حالی که شرکت‌ها از سیستم‌های تصفیه پیشرفته بهره‌مندند، مردم از آب غیرقابل شرب استفاده می‌کنند.– فقدان عدالت زیست‌محیطی: مردم محلی قربانی آلودگی هوا، صدا و حالا آب شده‌اند، بدون اینکه سهمی از منابع داشته باشند.– نقض حقوق شهروندی: دسترسی به آب سالم، طبق منشور حقوق شهروندی و استانداردهای جهانی، یک حق بنیادین است که در اینجا نقض شده.
راه‌حل‌ها و فراخوان اقدام
برای عبور از این بحران، مجموعه‌ای از راه‌حل‌های عملی پیشنهاد می‌شود:
راه‌حل‌های فوری
راه‌اندازی سامانه مستقل تصفیه آب شهری برای نخل‌تقی و عسلویه.– الزام شرکت‌های نفتی به تأمین آب شرب سالم برای مناطق اطراف.– توزیع رایگان آب معدنی در دوره‌های بحرانی توسط فرمانداری و شرکت‌ها.
راه‌حل‌های میان‌مدت–
سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پایدار آب‌رسانی با مشارکت دولت و بخش خصوصی.– نظارت مستمر وزارت بهداشت بر کیفیت آب و انتشار عمومی گزارش‌ها.– آموزش عمومی درباره بهداشت آب و روش‌های تصفیه خانگی.
فراخوان اقدام
از رسانه‌های محلی، فعالان اجتماعی، شوراهای شهر و نمایندگان مجلس انتظار می‌رود که این بحران را در اولویت قرار دهند. صدای مردم باید شنیده شود، نه فقط در اعتراضات خیابانی، بلکه در جلسات تصمیم‌گیری و بودجه‌ریزی.
منبع: فارس
