آرامکو و انحصار بازار lng
در شرایطی که جهان همچنان خواستار انتقال به انرژی سبز است، غول نفتی دولتی عربستان، آرامکو، در بلندمدت به تعهد خود نسبت به تولید سوختهای فسیلی پایبند خواهد بود. با وجود فشار جهانی برای توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر، آرامکو قصد دارد سرمایهگذاری خود را در تولید گاز طبیعی مایع (LNG) دوبرابر کند. هدف از این اقدام تقویت موقعیت این شرکت در بازارهای بینالمللی است، جاییکه تقاضا برای LNG همچنان روند صعودی دارد.
به گزارش روزنامه دنیای اقتصاد این شرکت چندین سرمایهگذاری عمده در LNG را بهعنوان بخشی از استراتژی توسعه کوتاهمدت خود تا سال۲۰۲۳، اعلام کردهاست. امین ناصر، مدیرعامل آرامکو، یکی از مدافعان برجسته تداوم سرمایهگذاری در نفت و گاز بوده و استدلال میکند که تقاضای جهانی برای این منابع برای سالهای آینده به قوت خود باقی خواهد ماند. این موضع برخلاف پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی(IEA) است که تاکید میکند تقاضا از سال۲۰۳۰ به بعد، شروع به کاهش خواهد کرد. سالگذشته، آرامکو اعلام کرد؛ قصد دارد ظرفیت تولید نفت خود را از ۱۲میلیون بشکه در روز به ۱۳میلیون بشکه در روز تا سال۲۰۲۷ با سرمایهگذاری حدود ۴۰میلیارد دلار بین سالهای ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۸ افزایش دهد، با این حال اوایل سالجاری، این شرکت اعلام کرد؛ تصمیم به کاهش افزایش برنامهریزی شده خود در تولید نفتخام و تمرکز بیشتر بر گاز طبیعی گرفتهاست. این تغییر در استراتژی منجر به لغو برخی پروژههای نفتی از جمله برنامههای افزایشی میادین صفانیه و مانیفا خواهد شد. برنامه تجدیدنظر شده آرامکو اکنون افزایش قابلتوجهی در تولید گاز را مدنظر قرارداده و هدف آن افزایش ۶۰درصدی تولید تا سال۲۰۳۰ است.
سرمایهگذاری عمده در LNG
سپتامبر سالگذشته، آرامکو با خرید سهام شرکت MidOcean Energy به مبلغ ۵۰۰میلیون دلار، ورود قابلتوجه خود را به بازار بینالمللی LNG اعلام کرد. این خرید نشاندهنده اولین سرمایهگذاری بزرگ آرامکو در LNG در خارج از عربستانسعودی بود. امین ناصر، مدیرعامل شرکت، بر اهمیت کسب تاییدیههای لازم برای این سرمایهگذاری تاکیدکرده و علاقه خود را برای گسترش به سایر بازارهای در حال رشد از جمله ایالاتمتحده ابراز کردهاست. استراتژی آرامکو شامل افزایش قابلیتهای تولید گاز و گسترش ردپای LNG خود برای پاسخگویی به تقاضای روبهرشد است. در ماه ژوئن، آرامکو قراردادهایی به ارزش بیش از ۲۵میلیارد دلار امضا کرد و ۱۲.۴میلیارد دلار برای فازدوم توسعه میدان گازی جفوره و ۸.۸میلیارد دلار برای فازسوم توسعه شبکه اصلی گاز خود اختصاص داد. میدان گازی جفوره بزرگترین میدان گازی غیرمتعارف غیرنفتی عربستانسعودی است که ذخایر آن ۲۲۹تریلیون فوتمکعب گاز و ۷۵میلیارد بشکه میعانات تخمینزده شدهاست. پیشبینی میشود سرمایهگذاری آرامکو در جفوره با هدف دستیابی به تولید روزانه دومیلیارد فوتمکعب استاندارد گاز تا سال۲۰۳۰ از ۱۰۰میلیارد دلار فراتر رود.
توسعه شبکه گاز عربستان
سرمایهگذاری آرامکو در شبکه اصلی گاز عربستان مستلزم توسعه ۴هزارکیلومتر خطوط لوله است که انتظار میرود ظرفیت را تقریبا ۳.۲میلیارد فوتمکعب در روز افزایش دهد. این توسعه همچنین چندین شهر جدید را به شبکه متصل میکند.
شرکتهای مختلفی از جمله هیوندای ژاپن و سینوپک چین قراردادهایی برای حمایت از توسعه زیرساخت منعقد کردهاند. این توسعه با هدف پاسخگویی به تقاضای فزاینده داخلی برای گاز طبیعی است که پیشبینی میشود تا سال۲۰۳۰ سالانه ۳.۷درصد رشد کند.
پویایی بینالمللی
اعلان سرمایهگذاری هنگفت آرامکو در زمانی است که بسیاری از شرکتهای انرژی در حال کاهش هزینههای خود در نفت و گاز در جهت تنوعبخشیدن به سبد انرژی خود هستند. آژانس بینالمللی انرژی اخیرا پیشبینیکرده؛ ترکیبی از کاهش رشد تقاضا و افزایش عرضه نفتخام منجر به مازاد بازار جهانی نفت در این دههخواهد شد. بهرغم این پیشبینیها، امین ناصر همواره از شرکتها خواسته تا سرمایهگذاری خود را در نفت و گاز افزایش دهند و استدلال میکند استراتژی انتقال فعلی در بیشتر جبههها با شکست مواجه شدهاست. عربستانسعودی، درحالیکه سومین تولیدکننده بزرگ نفتخام در جهان است، تلاشکرده تا تاثیر قابلتوجهی در بازار جهانی گاز داشتهباشد، با این حال اعلامیههای اخیر نشاندهنده تغییر استراتژیک به سمت تبدیلشدن به یک صادرکننده بزرگ گاز تا سال۲۰۳۰، بهعنوان بخشی از برنامه «چشمانداز ۲۰۳۰» عربستانسعودی است. سرمایهگذاریهای آرامکو در زیرساختهای گاز و LNG با این چشمانداز هماهنگ است و هدف آن ارتقای موقعیت عربستانسعودی بهعنوان یک تولیدکننده گاز پیشرو است.
بازار جهانی LNG
تمرکز آرامکو بر LNG نشاندهنده به رسمیت شناختن LNG بهعنوان یک منبع انرژی اضطراری حیاتی است؛ بهویژه پس از تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲. این رویداد جهانی باعثشده تا بسیاری از کشورها بهدنبال منابع انرژی جایگزین و مطمئنتری باشند تا وابستگی خود به نفت و گاز روسیه را کاهش دهند. در این زمینه، LNG به دلیل ویژگیهای منحصربهفرد خود، بهعنوان یک گزینه جذاب مطرح شدهاست.
انعطافپذیری و در دسترسبودن LNG در بازارها، آن را به گزینهای جذاب در دنیایی که بهطور فزایندهای در حال نوسان است، تبدیل کردهاست. LNGمیتواند بهراحتی به بازارهای مختلف حمل شود و در صورت نیاز، بهسرعت عرضه شود که این ویژگیها در زمانهای بحرانی و بیثباتیهای سیاسی و اقتصادی بسیار مهم هستند. ایالاتمتحده در حال رهبری بازار جهانی LNG است. با افزایش تولید و صادرات، ایالاتمتحده توانسته است نقش کلیدی در تامین نیازهای انرژی جهان ایفا کند و به یک صادرکننده بزرگ LNG تبدیل شود. این تحولات، فرصتهای جدیدی برای همکاری بین ریاض و واشنگتن فراهم کردهاست. سرمایهگذاریهای اخیر عربستانسعودی در LNG نشاندهنده تمایل این کشور به بهرهبرداری از این فرصتها و تقویت روابط استراتژیک با ایالاتمتحده است. با سرمایهگذاری در زیرساختهای LNG و توسعه قابلیتهای تولید و صادرات، عربستانسعودی میتواند نقش مهمی در تامین انرژی جهانی ایفا کند و به یک بازیگر کلیدی در بازار LNG تبدیل شود.
این همکاریها میتواند به تحکیم روابط بین دو کشور و تقویت امنیت انرژی جهانی کمک کند. امضای اخیر قرارداد ۲۰ساله بین شرکت NextDecade ایالاتمتحده و عربستانسعودی آرامکو برای تامین LNG پتانسیل تقویت روابط انرژی بین دو کشور را برجسته کردهاست. از آنجاکه عربستانسعودی در حال افزایش سرمایهگذاری LNG خود است، قصد دارد همزمان با پیچیدگیهای انتقال انرژی جهانی و پویاییهای ژئوپلیتیک، آینده انرژی خود را نیز تضمین کند.
نویسنده: حمید ملازاده